مساحت جمهوري خلق چين حدود ۹٫۶ ميليون كيلومتر مربع است و پس از روسيه دومين كشور بزرگ جهان از نظر وسعت خاكي (بدون احتساب آبهاي داخلي) است. از نظر مساحت كل كشور هم سومين يا چهارمين كشور وسيع دنيا (پس از روسيه و كانادا و باتوجه به تعريف دقيق مساحت كلي ايالات متحده آمريكا) به شمار ميآيد.
چين با داشتن ۲۲.۱۱۷ كيلومتر مربع مرز زميني طولانيترين خط مرزي را در ميان تمام كشورهاي جهان دارد. اين كشور از شرق و جنوب با درياي چين شرقي، خليج كره، درياي زرد، و ديگر آبهاي آزاد احاطه شدهاست و با ۱۴ كشور هممرز است.
چين در عرض جغرافيايي ۱۸ تا ۵۴ درجه شمالي و طول ۷۳ تا ۱۳۵ درجه شرقي قرار دارد و چشماندازهاي طبيعي آن بسيار متنوع است. در شرق چين در كرانههاي رود زرد و درياي چين شرقي دشتهاي آبرفتي پهناور و حاضلخيزي با تراكم جمعيتي بسيار بالا قرار گرفتهاند. در بخشهاي شمالي در مرز فلات مغولستان داخلي علفزارهاي وسيع مشاهده ميشود و صحراهاي خشك و سرد تكلهمكان و گبي در فلات مرتفع مغولستان جاي گرفتهاند. تپهها و رشتهكوههاي كمارتفاع بيشتر نواحي جنوب چين را دربرگرفتهاند و شرق مياني چين ميزبان دلتاي دو رودخانه اصلي اين كشور يعنيرود زرد و يانگتسه است. بخش غربي اين سرزمين پوشيده از كوههاي بسيار مرتفع از جمله هيمالياست. مرتفعترين نقطه دنيا يعني قله اورست به ارتفاع ۸۸۴۸ متر مرز چين و نپال است و پستترين نقطه چين كه سومين نقطه پست جهان است در بستر درياچهٔ خشك آدينگ در فرونشست تورپان۱۵۴ متر پايينتر از سطح درياهاي آزاد است.
فصلهاي خشك و فصلهاي مرطوب همراه با باران موسمي شرايط آبوهوايي غالب در بيشتر نقاط چين است كه اختلاف دماي قابل توجه بين تابستان و زمستان را در پي دارد. در زمستان بادهاي شمالي سرد و خشك ميوزد و بادهاي جنوبي از سواحل دريا در نقاط جنوبيتر گرم و مرطوب است. طوفانهاي موسمي (در حدود ۵ مورد در سال) در امتداد سواحل جنوبي و شرقي، سيلهاي مخرب، سونامي، زلزله، رانش زمين و خشكسالي از بلاياي طبيعي منطقه چين هستند.
گسترش بيابانها به ويژه بيابان گبي يك معضل زيستمحيطي مهم در چين است. هرچند درختكاري در مرزهاي بيابان از دهه ۱۹۷۰ به بعد تعداد طوفانهاي شن را كاهش داده اما خشكسالي مستمر و شيوه نامناسب كشاورزي موجب طوفانهاي شني شده كه بهار هر سال شمال چين را در مينوردد و حتي به كره و ژاپن هم ميرسد. ديدهبان محيط زيست چين در سال ۲۰۰۷ اعلام كرده كه هر سال چهار هزار كيلومتر مربع به بيابانهاي اين كشور افزوده ميشود. آب شدن يخچالهاي هيماليا هم نگراني ديگري است كه ميتواند بحران كمبود آب را براي صدها ميليون نفر به همراه بياورد.
جمعيتشناسي
جمعيت چين در سرشماري سال ۲۰۱۰ حدود يك ميليارد و ۳۷۰ ميليون نفر بودهاست. رشد اقتصادي سريع چين موجب شده تا صدها ميليون نفر از فقر نجات پيدا كنند. اكنون ده درصد چينيها با درآمدي كمتر از يك دلار در روز زندگي ميكنند درحاليكه اين رقم در سال ۱۹۷۸ به ۶۴ درصد ميرسيد. نرخ بيكاري شهري نيز در سال ۲۰۱۳ به چهار درصد رسيدهاست.
چين براي كنترل رشد بالا و سريع جمعيت كشور از سال ۱۹۷۹ برنامهٔ كنترل جمعيت سختگيرانهاي را با نام سياست تكفرزندي را آغاز كرد. اين سياست به هر خانواده تنها اجازه داشتن يك فرزند را ميداد. البته استثناهاي زيادي هم براي آن در نظر گرفته شدهاست. اقليتهاي قومي (همه اقوام بجز قوم هان) از آن مستثني شده و اجازه داشتن فرزند دوم و حتي سوم را دارند. در بسياري از روستاها هم براي افرادي كه فرزند اولشان دختر يا معلول باشد اجازه داشتن فرزند دوم داده شدهاست. در سال ۲۰۱۳ اين سياست تا حد زيادي تلطيف شده و به خانوادههايي كه يكي از والدين خودش تكفرزند بودهاست اجازه داشتن فرزند دوم را ميدهد. با اين حال مقاومتهايي در مقابل اين سياست به ويژه در روستاها صورت گرفته كه براي نيروي كار كشاورزي به فرزند نياز داشته و به طور سنتي به داشتن فرزند پسر علاقه دارند.
رويه تكفرزندي در كاهش رشد جمعيت چين مؤثر بود و نرخ رشد كشور را در سال ۲۰۱۳ به ۰٫۴۶٪ رساند اما تبعات ناخواستهاي هم داشت. ترجيح سنتي براي داشتن فرزند پسر موجب شد تا توازن جنسيتي كشور برهم بخورد. بر اساس سرشماري سال ۲۰۱۰ نسبت جنسي در هنگام تولد ۱۱۸ پسر به ازاي ۱۰۰ دختر است كه بسيار بالاتر از ميزان طبيعي ۱۰۵ به ۱۰۰ محسوب ميشود.
شهرهاي اصلي جمهوري خلق چين
شانگهاي
هنگ كنگ
گوانگژو
شنژن
جغرافياي كشور چين
نقشه تراكم جمعيتي چين در سال ۲۰۰۹ نشان ميدهد كه بيشتر جمعيت در بخش شرقي كشور متمركز است.
هانها قوم غالب اين كشور هستند كه بر اساس سرشماري سال ۲۰۱۰ حدود ۹۱٫۵ درصد جمعيت چين را تشكيل ميدهد. هانها در تمام استانهاي چين به جز ايالتهاي غربي تبت و سينكيانگ اكثريت دارند. ژوانگ با ۱٫۳ درصد، منچو با ۰٫۸۶٪، اويغور با ۰٫۸۶٪ كه بيشتر در سينكيانگ زندگي ميكنند، هوييها كه هانهاي مسلمان هستند با ۰٫۷۹٪، مياو با ۰٫۷۲٪، يي با ۶۵٪، توجيا با ۰٫۶۲٪، مغول با ۰٫۴۷٪ و تبتي با ۰٫۴۴٪ پرجمعيتترين اقليتهاي قومي پرجمعيتترين كشور دنيا هستند.
- دوشنبه ۱۲ تیر ۹۶ | ۱۹:۱۷
- ۲ بازديد
- ۰ نظر